Бүгүн ЖМКда
Президент Сердар Бердымухамедов түркмөн күлүктөрүнүн Улуттук майрамын майрамдоонун алкагында, сегиз ахалтекин күлүктөрүн белекке алды. Аны өлкөнүн бардык аймактарынын жана күч түзүмдөрүнүн өкүлдөрү беришкен.
Ахал велаятынын тургунунун атынан мамлекет башчыга Аркач аталыштагы күлүк тартууга келген. А Балкан Велаятынан Газал, Дашогуздан Дияр, Лебаптан Гунеш, Марыйдан Пальван, Ашхабаддан Ынамлы, Аркадаг шаарындагы жылкы таптоочунун атынан болсо Парахат өлкө башчыга өткөрүлдү. Ал эми аскер жана укук коргоо органдарынын башчылары Ватанчы аттуу күлүктү тартуулашкан.
– Роботтор жакшы хирург-дарыгерлерди бир нече жылдан кийин алмаштырат, ал эми мыкты хирургдарды болжол менен 5 жылдан соң, – деп билдирди Илон Макс.
Андан тышкары бизнесмен, анын Neuralink компаниясы адамдын мээсине электроддорду киргизүү үчүн робот-хирургду колдонгонун билдирген. Айтымында, бул ишти аткарууда адам ылдамдык жана тактык жагынан роботторго жете албайт.
Кеп SGR 0501+4516 магнетар тууралуу болууда. Бул объект жердегиден 100 триллион эсеге кубаттуу магниттин талаасы бар өлүк нейтрондук жылдызды камтыйт.
NASA тараткан маалыматка караганда, эгер магнетар Жердин жанына келче, анын радиациясы адам денесиндеги бардык атомдорду жок кылууга жөндөмдүү болот.
Магнетарлар – бул экстремалдуу күчтүү магнит талаасы бар нейтрондук жылдыздардын сейрек кездешүүчү түрү. Буга чейин SGR 0501+4516 Күн системасына коопсуз деп эсептелчү, бирок жакында жасалган изилдөө окумуштуулардын бул жылдызга болгон көз карашын өзгөртүп, аны Жерге коркунуч катары кабыл алышууда.
Бул көрсөткүч 2023-жылга салыштырмалуу 9,4 пайызга көп.
– Бул муздак согуш аяктаган кезден берки эң чоң жылдык көрсөткүч, – деп айтылат Стокгольм дүйнөнүн көйгөйлөрүн изилдөө эл аралык институтунун жаңы докладында.
Беш өлкөнүн – АКШ, Кытай, Россия, Германия жана Индиянын үлүшүнө жалпы дүйнөлүк аскер чыгымдарынын 60 пайызы туура келген, ал эми жалпы чыгашалар 1,635 трлнду түзгөн.
Аскердик керектөөлөргө жумшалган үлүш өткөн жылы дүйнөлүк ИДПнын 2,5 пайызына туура келген.
Окумуштуулар биринчи жолу жержаңгакка болгон аллергия, эгерде бул азыкты күн сайын дозасы менен кабыл алып турса, оор реакцияларды жаратпай турганын далилдешти. Клиникалык изилдөөлөр көрсөткөндөй, катышуучулардын үчтөн эки бөлүгү беш даана жержаңгакты жешкен, бирок эч кандай кесепеттери болгон эмес.
Изилдөөгө 18 жаштан 40 жашка чейинки 21 адам катышкан. Алардын баарынын жер жаңгакка аллергия болгон. Катышуучуларга көзөмөл алдында жержаңгак унун аз өлчөмдө, 0,8 мгдан баштап беришип, бир жума ичинде өлчөмүн көбөйтүп жүрүп отурушкан.
Жыйынтыгында, катышуучулардын 67 пайызы 1,4 грамм жержаңгак белогун жакшы көтөрүшкөн, бул болжол менен 5 даана жержаңгак. Программа аяктагандан кийн алар десенсибилизация эффектин сактоо үчүн жержаңгакты күнүнө жегенди улантышкан.
Француз элчиси менен бейформал жолугушууда Мартин Босма коңшуларына карата аймактык дооматтарын билдирди.
Ал Голландия Фландрияны аннексиялоого кубанычта болорун, ал эми Валлония Францияга берилиши мүмкүн деп билдирди.
Босма оңчул Эркиндик партиясынын мүчөсү. Нидерланды менен Фландрияны бириктирүү голландиялык оңчулдар арасында популярдуу идея жана Бельгияда Фландриянын көз карандысыздыгын жактаган саясий күчтөр да бар.
Россиянын Ички иштер министрлиги 10 жылдан ашкан унаалардын техникалык абалына көзөмөлдү күчөтүүнү пландабайт.
Буга чейин айрым басылмалар эски унааларга көбүрөөк көңүл буруларын жазышкан. “Мындай маалымат чындыкка дал келбейт”, - деп билдирди ИИМ.
2021-жылдын декабрында президент Владимир Путин жеке максатта пайдаланылган унааларды милдеттүү түрдө үзгүлтүксүз техникалык кароодон өткөрүүнү жокко чыгарган мыйзамга кол койгон.
Марк Карни Либералдык өкмөт АКШнын президенти Дональд Трамптын тарифтерине жооп катары америкалык технология гиганттары менен федералдык келишимдерди кыскартууга аракет кыларын айтты.
Карнинин айтымында, анын партиясынын экономикалык стратегиясына канадалык технологиялык компаниялардын булуттагы эсептөө мүмкүнчүлүктөрүн жогорулатуу жана америкалык провайдерлерге көз карандылыкты азайтуу кирет.
АКШ буга чейин Мексика менен Канададан импорттолгон товарларга 25% бажы алымдарын киргизген. Вашингтон чаралардын киргизилишин мыйзамсыз миграцияга каршы күрөш жана фентанил менен камсыздоо деп түшүндүрдү.
Украинанын расмий өкүлдөрү алар Трамп жана анын командасы тарабынан айтылган айрым идеяларга макул болушаарын билдиришкен.
Алардын айтымында, Киев АКШ сүйлөшүүлөрдөн чыгып кетсе, кийин бул үчүн Украина бийлигин айыптоосун каалабайт, ошондуктан Трамптын кээ бир идеяларын кабыл алат. Бирок кайсы идеялар экени так айтылган эмес.
Кишинев бардык күчү менен аларды Россияга байланыштырган нерселерден кутулууга аракеттенүүдө, ошондуктан Молдавияда 9-майды белгилөөгө тыюу салынды. Анын ордуна бул күнү Европа күнү белгиленет.
“Победа” координациялык комитетинин лидери Алексей Петровичтин айтымында, Кишиневдин башкы аянтында европалык шаарча ачылат, ага президент Майя Санду, өкмөт мүчөлөрү жана Европа өлкөлөрүнүн 20 чакты элчиликтери катышат.
- Мобилизациялык жашты төмөндөтүү армиянын иши. Алар жаш категориялары боюнча өз муктаждыктарын эске алышы керек, эгерде 18-25 жаштагыларга муктаждык бар болсо, анда аларды мобилизациялоо керек. Болбосо өлкө болбойт, анан кандай демография жөнүндө сөз болот? - деди Украина Улуттук илимдер академиясынын демография жана жашоо сапаты проблемалары институтунун директорунун орун басары Александр Гладун.
Аны менен катар ал 18-25 жаштагы адамдардын көбү аскерге тартылып, ал жакта каза тапса, кийинки муундардын саны азыркыдан да азайышы мүмкүн экенин мойнуна алган.
Кытай “Кытайдын кызыкчылыгына зыян келтирип” АКШ менен келишим түзгөн өлкөлөргө жооп кайтарарын эскертти.
Кытайдын Соода министрлиги өлкө өз эсебинен ар кандай келишимдерге чечкиндүү түрдө каршы чыгаарын жана "чечкиндүү жана бирдей жооп кайтарарын" баса белгиледи.
Мындай билдирүүгө Bloomberg басылмасына чыккан материал түрткү болгон, анда Трамптын администрациясы АКШнын тарифтери боюнча жеңилдик алууга умтулган өлкөлөргө басым жасап, аларды Кытай менен соодасын чектеп, жаңы санкцияларды киргизүүгө чейин барууга аргасыз кылаары чагылдырылган.
- АКШ эквиваленттүүлүк деп аталган шылтоо менен бардык соода өнөктөштөрүнө тарифтерди кыянаттык менен пайдаланды жана бардык тараптарды өз ара тарифтер деп аталган сүйлөшүүгө мажбурлап жатат, - дейт министрликтин өкүлү.
Туризм боюнча жумушчу топтун жетекчиси Режеп Явуз Россиядан келген турист агымы 20 пайызга, Германиядан 33 пайызга, Улуу Британиядан 8 пайызга кыскарганын айтты. Бул ар дайым европалык жана россиялык туристтердин сүймөнчүлүгү болгон өлкө үчүн олуттуу жоготуу.
Анын айтымында, саякатчылардын санынын азайышы кышында гана эмес, жазында да байкалат, ал эми жайкысын абал мындан да оорлошу мүмкүн.
- Туристтик агымдын мурдагыдай күчтүү болоорун күтпөй калдык, негизги себеби баалар. Түркия мындан ары арзан болбойт,- деп баса белгиледи Явуз.
Ал белгилегендей, өлкө атаандаштарына салыштырмалуу тейлөө жана баалар боюнча артыкчылыктарын жоготуп жатат. Алардын ичинен ал Таиланд, БАЭ, Вьетнам, Греция, ошондой эле Сочи менен Крымды бөлүп атады.
Өзбекстанда 1-майдан тартып бажы алымдарсыз алып өтүлгөн товарлардын нормалары физикалык жактар үчүн ылдыйлайт: абамайдан аркылуу – 1000 долларга чейин (учурда 2000 доллар), темир жол аркылуу – 500 долларга чейин (учурда 1000 доллар). Курьердик жөнөтүүлөрдүн нормасы кварталына 1000 доллардан айына 200 долларга чейин азаят.
Аны менен катар алымсыз ташып келүү үчүн чет өлкөдө жүрүүнүн минималдуу мөөнөттөрү киргизилүүдө.
Америкалык чиновниктин маалыматына караганда, АКШ Украина боюнча сүйлөшүү процессинен чыгып кетиши мүмкүн.
Анткени, бир нече күн мурда АКШ президенти Дональд Трамп кеңешчилери менен сүйлөшүп жатканда, эгерде тараптардын бири же эки тарап тең кырдаалды курчутууну улантса, анда Вашингтон сүйлөшүүлөрдөн чыгат деп билдирген.
“Биз аларга болгону келесоо экенсиңер дейбиз дагы процесстен чыгабыз. Мындай кылууга аргасыздык жаралбайт деп үмүттөнөм. Болбосо сырткы саясаттын башка маселелери менен алектенүүбүзгө туура келет”, - деген президент.
Алардын көбү башка жактан көчүп келгендер, Израиль менен чек ара өткөрмөлөрүнүн жабылышы гуманитардык кризисти күчөтүүдө, анткени жашоого эң керектүү азыктар жеткирилбей калды.
Бүгүнкү күндө 2 млн адамдын таптакыр киреше булагы жок, алар гуманитардык жардамга толугу менен көз каранды.
1-июлдан тартым Америка Мексикадан келчү помидорго бажы алымдарын киргизет. Бул көп керектелүүчү азыкка болгон бааны көтөрүшү мүмкүн. Учурда америкалык рыноктогу помидорлордун 70 пайызы Мексикадан келет.
Эксперттер жаңы чектөөлөр киргизилгенден кийин помидорго болгон баа жок дегенде 10 пайызга өсөөрүн айтышууда. Ошол эле маалда айыл чарба компаниялары баанын өсүшү мындан да көп болоорун билдиришкен.
Буга чейин ушундай эле чаралар жумуртканын баасын кымбаттаткан. Эми өлкөлөр ортосундагы соода талашынын дагы бир курмандыгына помидор айланышы мүмкүн.
Россияны душман катары кабыл алган АКШ тургундарынын саны конфликт башталган 2022-жылдан берки эң төмөнкү деңгээлге жетти.
Бул Трамптын тушунда Американын Россияга жана Украинага карата саясатына оңдоолор киргизилгендиктен, АКШ жарандарынын көз карашынын өзгөрүшүнө байланыштуу болууда.
Россияны дос эмес өлкө деп эсептегендердин үлүшү 2024-жылдын апрелинде 61% жана 2022-жылдын мартында 70% болсо, 50%га төмөндөдү. Ошол эле учурда респонденттердин 34% Россияны атаандаш, 9% өнөктөш катары көрүшөт.
Аскер күчтөрү өлкөнүн түндүк-чыгышындагы сегиз операциялык базасынын үчөөсүн жаап, аскерлердин санын 2000ден 1400гө чейин кыскартууда.
Эки айдын ичинде араб өлкөсүндөгү америкалык аскерлердин саны 500 адамга чейин кыскарышы мүмкүн.
Ошондой эле, Трамптын администрациясы тарабынан Сириядагы өздөрүнүн саясатына масштабдуу текшерүү жүргүзүлүшү күтүлүүдө.
Борбордук банктын маалыматы боюнча, 2025-жылдын февраль айында бардык операциялардын 53,5%дан ашыгы улуттук валютада жүргүзүлгөн. Азия чөлкөмүндө рублдик төлөмдөрдүн үлүшү 49,6%ды түздү.
Эксперттердин белгилешинче, бул жаңы санкциялардан качууга жардам берет, анткени мындай транзакцияларды көзөмөлдөө кыйыныраак.
Мындан тышкары, компаниялар конверсиялык операцияларды үнөмдөп, алмашуу курсунун өзгөрүшүнө байланыштуу тобокелдиктерди азайтат. Бул өзгөчө санкцияланган уюмдар жана чектелген товарлар менен алектенген импорттоочулар үчүн маанилүү.