Баладагы менталдык бузулууларды өз убагында кантип аныктоого болот?
Эрте курактагы акыл-эстин артта калуусу балдарда логикалык эс тутумдун төмөндөшү, сөздүн жетишсиздиги, негизги сөздөрдүн маанисин түшүнбөй, жаныбарларды айрып тааный албай, түстөрдү ажырата албаганынан билиниши мүмкүн.
Бала импульсивдүү, гиперактивдүү болуп, бир позицияда турууда кыйналат, чыдай албайт, бир иш-аракетке же оюнга көпкө көңүл топтой албагандай көрүнөт.
Симптомдор көбүнчө бала кезинде эле байкалат, бала "ооба, жок, макул, рахмат, макул" деген негизги сөздөр менен гана жооп берет.
Курдаштары менен ойной албоо, ошондой эле оюндун, командалык оюндардын эрежелерин түшүнө албоо, жалгыз ойноону жакшы көрүшү да акыл-эстин артта калгандыгынын белгиси.
Мындай балдардын эс-тутуму начарлайт, балдар кечээ эмне кылганын, ата-энесинин аты ким экенин, түшкү тамакта эмне жегенин ж.б.у.с. эстей алышпайт.
Балада психикалык бузулуу бар деп шектенсеңиз, төмөнкү кеңештерди эске алыңыз:
- дарыгердин консультациясы (психолог, невропатолог, дефектолог);
- маалыматты иштеп чыгууга өзүңүзгө убакыт бериңиз;
- күйөөңүз/жубайыңыз, жакындарыңыз менен көбүрөөк сүйлөшүңүз;
- реалдуу болууга аракет кылыңыз, бирок ошондой эле баланы ар бир басып өткөн жолунда колдоңуз, ийгилигине кубаныңыз;
- балаңыз менен тыгыз мамиледе болууга аракет кылыңыз, бала сиздин сезимдериңизди сезе алат, андыктан диагнозго карабастан ага коопсуздук жана сүйүү сезимин берүү маанилүү.